Osasunaren pribatizaziotik ezkutatzen dizutena, ez zaitzatela engainatu

Pribatizazioaren aurka, txertorik onena: 15/97 Legea eta Osasun Lege Orokorraren 90. artikulua indargabetzea.

“Hamarkadetan zehar, gobernuek ia ez dute finantzatu, ezta behar adina langile jarri ere, eta mundu osoko osasun-sistemak pribatizatu dituzte. Eta joera horiek pandemiaren eragina areagotu dute “¹.

Estatuan zehar hainbat mobilizazio eta performeketan parte hartzen ari gara, osasuna pribatizatzen ari diren baina garrantzitsuena ezkutatzen ari diren eskuineko alderdien aurka soilik.

Zergatik gertatzen da hau? Zergatik pribatizatu dezakete osasuna?

Pribatizazioa legezkoa da estatu mailako bi legetan oinarrituta: Osasun Lege Orokorraren 67. eta 90. artikuluak, pazienteak pribatura bideratzea ahalbidetzen dutenak, itun eta hitzarmen berezien bidez; eta 15/97 Legea, zentro publiko bat enpresa pribatuek hamarkadetan kudeatzea ahalbidetzen duena.

Nork onartu eta/edo mantentzen ditu lege horiek?

Legebiltzarreko alderdi politiko guztiek onartu edo defendatu zituzten lege horiek.

Zer berme dago gobernuak aldatzen badira ez dutela pribatizatuko?

Bat ere ez. “Ezkerrak” oposizioan daudenean, indargabetu egingo dituztela agintzen dute, baina boterera iristen direnean, beren promesak ahazten dituzte:

• 2009an, 500.000 sinadura aurkeztu genituen Kongresuan, 15/97 Legea indargabetzeko eskatuz, PSOEk legea indargabetzeko gehiengoa zuenean, eta ez zigun harrera egiteko duintasunik ere izan.
• Baina 2012an, oposizioan, PSOEk legez besteko proposamen bat aurkeztu zuen 15/97 legea indargabetzeko (PPk gehiengoa absolutua zuen, eta ezinezkoa zen aurreratzea).
• 2015 arte, oposizioan zegoenean, 15/97 indargabetzea defendatu zuen UnidasPodemosek. Irene Monterok ere parte hartu zuen gurekin garai hartako mobilizazioetan. Gaur isilik dago.

Posible al da autonomia erkidego bakar batean osasuna blindatzea?

Ez. Autonomia-erkidegoetako osasun-antolamenduko lege guztiak Estatuko legeen subsidiarioak dira (Osasunaren Lege Orokorra eta 15/97 Legea), eta kudeaketa pribatua ere sartu dute beren lurraldeetan. Estatukoak indargabetzeak bakarrik ahalbidetuko du osasuna autonomia guztietan blindatzea.

Zergatik gaude osasun pribatuaren aurka?

Ospitale pribatuek hilkortasun handiagoa dute. Ebidentzia zientifikoak erakusten du hilkortasunak gora egiten duela irabazi asmoko ospitale batean artatzean: % 9,5 jaioberrien kasuan, % 2 helduen kasuan² eta % 8 kronikoen kasuan³. Hori horrela da ospitale pribatuek langile gutxiago erabiltzen dituztelako, ospitaleratze-gastuak murrizten dituztelako eta pazienteen egonaldiak murrizten dituztelako… etekinak akziodunen artean banatzeko (inbertsiogileek inbertsioaren % 10-15 itzultzea espero dute).

Zer egin daiteke?

Pribatizazioa legezkoa dela azaltzea, eta horren atzean urtero milaka milioi euro enpresa pribatuetara lekualdatzea ezkutatzen dela azaltzea; horrek sistema publikoa kolapsatzea ekarri du. Osasunaren kudeaketa eta irabazi pribatuak defendatzen dituzten alderdi politiko guztien aurka kalean mobilizatzea da aukera bakarra.

Zer aukera daude?

Gaur egun osasungintzan erabiltzen den diruarekin ere, posible da biztanleria osoa artatuko duen osasun-sistema publiko bat izatea, bere administrazio-egoeratik independentea, kudeaketa demokratikoarekin, gaixotasunaren mugatzaile sozial eta ekonomikoen aurka jardungo duena, eta ez soilik sendatzeko eta ospitaleratzeko gaietan zentratuko dena.

Horrek esan nahi du:

• Langile gehiago dituen osasun-sistema indartzea, dauden baliabide guztiak erabiltzea, ospitaleetako lanaldi arrunta arratsaldetan zabalduz.
• Lehen mailako arreta eta osasun publikoa antolatzea.
• Osasun-sistema irabazteko asmoa debekatzea, pribatizatzeko legeak indargabetuz.
• Diru publikotik elikatzen diren osasun-sare paraleloak desagerraraztea.

2021eko otsailaren 27a, Estatuaren mobilizazioak.

Referencias

1. Gaitz atera zena. Koronabirusa eta mundua geldialdi osoaren ondoren. Carlo Caduff, Londresko King ‘s College.
2. A systematic review and meta-analysis of studies comparing mortality rates of private for-profit and private not-for-profit hospitals. https://www.cmaj.ca/content/166/11/1399.
3. Azterlana: irabazizko eta irabazi asmorik gabeko hemodialisi-zentroen arteko hilkortasun-tasaren alderaketa: berrikuspen sistematikoa eta analisiaren xedea. https://www.casmadrid.org/docStatic/dialisis_mortalidad.pdf.