As vacinas contra o Covid-19: os gobernos, unha vez máis, aos pés das multinacionais farmacéuticas

Comunicado de CAS ante o anuncio do goberno de compra de vacinas a laboratorio privado.

Desde hai tempo está a evidenciarse a distorsión que o capitalismo introduce no coñecemento científico e en especial na chamada “medicina baseada na evidencia” ¹. Poderosos intereses económicos deciden que se investiga, que se fabrica e que non, privando a humanidade de avances que o seu propio desenvolvemento podería ofrecerlles. A determinación exercida polo obxectivo prioritario do lucro empresarial, que se paga con millóns de mortes prematuras e enfermidades evitables, afecta decisivamente a produción de medicamentos ². Como se vén denunciando repetidamente, mesmo se inventan novas patoloxías -é dicir, etiquétanse enfermidades inexistentes- para poder prescribir determinados medicamentos, especialmente no eido da enfermidade mental ³.

É ben sabido que unha das consecuencias esperadas da pandemia é o colosal negocio para as multinacionais farmacéuticas derivado da compra de millóns de doses de vacina.
Agora, xigantes empresariais que exhiben anualmente unhas marxes de beneficios que superan con fartura os da banca, nin sequera terán que arriscar os seus investimentos; o diñeiro público dos estados da UE, entre eles o español, compra por adiantado millóns de doses de vacina; e faio antes de que se demostre a validez, eficacia e seguridade da mesma.

A mediados de xuño, o Ministro de Sanidade anunciaba a adhesión de España ao Acordo de Compra Anticipada de Vacinas ⁴ contra a COVID-19. Mediante o devandito acordo, a UE decidiu investir gran parte dos 2.700 millóns de euros do Instrumento de Apoyo a Emergencias para “achegar ao desenvolvemento da vacina”. É dicir, acordouse financiar por anticipado a produción da vacina.
A carreira entre as grandes farmacéuticas gañouna polo de agora a británica AstraZeneka, que recibiu da UE 1.200 millóns de euros por 300 millóns de doses.

É rechamante que o acordo de financiamento e o desembolso do diñeiro se produza cando aínda non culminou a fase III, mentres chovían as críticas pola presentación da vacina rusa exactamente nas mesmas condicións.
Por outra banda, tanto AstraZeneka como outras multinacionais conseguiron, dos gobernos da UE aos que fornecerá a vacina, non só ter garantidas as indemnizacións no caso de que as empresas sexan condenadas a pagar por posibles efectos secundarios da vacina ⁵, senón que están ademais tratando de conseguir ser eximidas por completo de responsabilidade civil.

Ante unha grave situación na que, como sucedeu noutras ocasións, se aproveite a angustia e o medo da poboación ante a enfermidade e a morte – inoculado desde os medios de comunicación a grandes doses- para que o poderoso lobby do medicamento consiga fabulosos beneficios, a Coordinadora Antiprivatización da Sanidade

1. Denuncia que o resultado da investigación biomédica realizada con fondos públicos no Estado español, que se reduciu en 25% nos últimos dez anos, transfírese sistematicamente á empresa privada ⁶. Desta forma, e unha vez máis, o desmantelamento ou o parasitismo do público, deixa á sanidade sen instrumentos propios e favorece o colosal negocio da empresa privada.
2. Afirma que o diñeiro público abonado a multinacionais farmacéuticas por vacinas aínda sen testar e en detrimento de institucións públicas, suporá recortes noutros servizos, especialmente graves en momentos dunha crise sanitaria, social e económica como a que vivimos.
3. Valora que cando se adoptan decisións contra natura como a que analizamos, adoita suceder que anos máis tarde descóbrese que as empresas beneficiadas subornaron a quen estaba implicados tales resolucións.
4. Lembra que, como se soubo despois, os membros do comité de expertos da OMS sobre a Gripe A estaban financiados polas multinacionais Roche e Glaxo, fabricantes respectivamente do Tamiflú e Relenza. Desa forma, ocultouse que eses fármacos eran ineficaces contra o virus H1N1 e ademais producían importantes efectos secundarios non declarados. A OMS instou os gobernos a investir nestes medicamentos preto de 5.000 millóns de euros en 2009, xusto cando se iniciaban os drásticos recortes en servizos públicos polo estalido da crise.
   No Estado español os millóns de envases de ambos os fármacos -para o tratamento de supostos 12 millóns de casos- comprados pola ministra de sanidade Trinidad Jiménez caducaron nos almacéns ⁷, segundo un informe de 2017. Ademais, gastáronse preto de 300 millóns de euros en vacinas contra unha epidemia que nunca existiu.
   Os laboratorios implicados facturaron 700.000 millóns de dólares ao ano.

Por todo iso, a Coordinadora Antiprivatización da Sanidade esixe que:

1. Se constitúa de forma inmediata un comité científico con acreditada independencia da industria farmacéutica que avalíe a validez, eficacia e seguridade das vacinas dispoñibles, incluídas as producidas por institucións públicas doutros países.
2. Se tomen as medidas necesarias para fortalecer a investigación pública, asegurar a súa independencia do capital privado e crear unha industria farmacéutica pública capaz de fabricar os medicamentos considerados como esenciais pola OMS, entre eles, as vacinas.

Setembro de 2020

Referencias

1 https://rebelion.org/la-distorsion-de-la-medicina-basada-en-la-evidencia/
2 Gotzsche, Peter.C, (2014) Medicamentos que matan y crimen organizado. https://www.researchgate.net/publication/260251698_Medicamentos_que_matan_y_crimen_organizado
3 https://www.eldiario.es/consumoclaro/cuidarse/medicamentos-psiquiatria-psicofarmacos-peligros_128_3990459.html
4 https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2020-9132
5 https://www.publico.es/internacional/vacuna-coronavirus-ue-protege-economicamente-farmaceuticas-frente-posible-fallo-vacuna-covid-19.html
6 https://saludporderecho.org/wp-content/uploads/2019/01/Interes_Publico_Inovacion_Biomedica.pdf
7 Informe oficial publicado en 2017 https://www.aemps.gob.es/informa/notasinformativas/medicamentosusohumano-3/2017-muh/ni-muh_13-2017-stock-oseltamivir/